Nếu mắt bạn bị đỏ nơi góc mắt, nước mắt ứ đọng nhưng không chảy ra được, tiết dịch nhầy,… nếu thấy những tình trạng trên nên đi khám ngay vì có khả năng bạn đã bị tắc tuyến lệ. Vậy tắc tuyến lệ là gì, nó có ảnh hưởng đến tầm nhìn của mắt không? Hãy cùng bệnh viên mắt Việt Nhật tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Nội dung
Tắc tuyến lệ là bệnh gì?
Các tuyến lệ sản xuất hầu hết nước mắt của bạn. Các tuyến này nằm bên trong mi trên của mỗi mắt. Thông thường, nước mắt chảy từ tuyến lệ trên bề mặt mắt của bạn. Nước mắt chảy ra thành các khe hở ở góc trong của mí mắt trên và dưới. Các lỗ thông dẫn đến các ống tủy nhỏ (rãnh lệ) di chuyển nước mắt đến một túi đến một bể chứa ở bên mũi (túi lệ). Từ đó nước mắt chảy xuống một ống dẫn (ống tuyến lệ) và chảy vào mũi của bạn. Khi vào trong mũi, nước mắt sẽ được tái hấp thu.
Khi bị tắc tuyến lệ ở bất kỳ điểm nào trong hệ thống thoát nước mắt, từ lỗ mũi đến mũi của bạn, nước mắt của bạn không thể thoát ra bình thường, nước mắt không thể thoát vào mũi qua ống dẫn lưu tuyến lệ. Thay vào đó, nước mắt của bạn đọng lại trong mắt. Kết quả là gây khó chịu, chảy nước mắt. Tình trạng này là do tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn hệ thống thoát nước mắt và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và viêm mắt. Tắc tuyến lệ có thể xảy ra ở người lớn và trẻ sơ sinh.
>> Xem thêm:
Các triệu chứng của bệnh tắc tuyến lệ
Triệu chứng ở người lớn
Dấu hiệu phổ biến nhất của tắc tuyến lệ lở người lớn là chảy nước mắt hoặc chảy nhiều nước mắt. Bạn cũng có thể gặp các biểu hiện khác như:
- Mờ tầm nhìn.
- Nám quanh mí mắt.
- Phần lòng trắng của mắt bị đỏ.
- Sưng gần góc trong của mắt.
- Tiết dịch, chẳng hạn như chất nhầy hoặc mủ xung quanh mắt.
Sưng gần góc trong của mắt
Triệu chứng ở trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh thường không chảy nước mắt cho đến khi được vài tuần tuổi. Bạn có thể không nhận thấy biểu hiện của bệnh tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh ngay lập tức. Khi trẻ lớn hơn, các triệu chứng tắc ống dẫn nước mắt có thể bao gồm:
- Đỏ xung quanh mắt, thường là do bé dụi mắt.
- Nước mắt chảy dài trên má bé thay vì trào ra khóe mắt.
- Nước mắt đọng gần khóe mắt nhưng không chảy ra.
- Chảy mủ màu vàng hoặc có chất nhầy trong mắt bé.
Nguyên nhân gây ra bệnh tắc tuyến lệ
- Tắc nghẽn bẩm sinh: Nhiều trẻ sơ sinh được sinh ra với một ống dẫn nước mắt bị tắc. Hệ thống thoát nước mắt có thể không phát triển đầy đủ hoặc có thể có bất thường ở ống dẫn sữa. Thường thì một màng mô mỏng vẫn còn sót lại trên lỗ thông ra mũi (ống dẫn lưu tuyến mũi).
- Những thay đổi liên quan đến tuổi tác: Khi bạn già đi, các lỗ nhỏ thoát nước mắt (lỗ thủng) có thể hẹp lại, gây tắc nghẽn.
- Nhiễm trùng hoặc viêm: Nhiễm trùng mãn tính hoặc viêm mắt, hệ thống thoát nước mắt hoặc mũi có thể khiến ống dẫn nước mắt bị tắc.
- Chấn thương: Một chấn thương trên khuôn mặt của bạn có thể gây ra tổn thương xương hoặc sẹo gần hệ thống thoát nước, làm gián đoạn dòng chảy bình thường của nước mắt qua các ống dẫn. Ngay cả những hạt bụi bẩn nhỏ hoặc các tế bào da lỏng lẻo nằm trong ống dẫn cũng có thể gây tắc nghẽn.
- Khối u: Một khối u trong mũi hoặc bất cứ nơi nào dọc theo hệ thống thoát nước mắt có thể gây tắc nghẽn.
- Tiền sử phẫu thuật: Phẫu thuật mắt, mí mắt, mũi hoặc xoang trước đây có thể đã gây ra một số sẹo của hệ thống ống dẫn, có thể dẫn đến tắc ống lệ sau này.
- Tăng nhãn áp: Thuốc chống tăng nhãn áp thường được sử dụng tại chỗ trên mắt. Nếu bạn đã sử dụng những loại thuốc này hoặc các loại thuốc bôi mắt khác, bạn có nguy cơ cao bị tắc nghẽn ống dẫn nước mắt.
- Các phương pháp điều trị ung thư: Ống dẫn nước mắt bị tắc là một tác dụng phụ có thể xảy ra của thuốc hóa trị và xạ trị đối với bệnh ung thư.
Những biến chứng khi không chữa trị kịp thời bệnh tắc tuyến lệ
Tắc tuyến lệ làm nước mắt của bạn không thoát ra theo cách chúng cần, những giọt nước mắt còn lại trong hệ thống thoát nước sẽ trở nên ứ đọng. Điều này thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn, vi rút và nấm, có thể dẫn đến nhiễm trùng mắt và viêm tái phát.
Bất kỳ bộ phận nào của hệ thống thoát nước mắt, bao gồm cả màng trong suốt trên bề mặt mắt của bạn (kết mạc), đều có thể bị nhiễm trùng hoặc viêm túi lệ do ống dẫn nước mắt bị tắc.
Những xét nghiệm nào có thể giúp chẩn đoán tắc tuyến lệ?
Để chẩn đoán tắc tuyến lệ bác sỹ nhãn khoa sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn và có thể sử dụng các xét nghiệm kiểm tra mắt và mũi để xác định bao gồm:
- Kiểm tra độ chảy nước mắt: Bác sĩ của bạn nhỏ một giọt thuốc nhuộm vào mỗi mắt. Nếu thuốc nhuộm không chảy ra khỏi mắt, điều đó có thể là bạn bị tắc ống dẫn nước mắt.
- Hình ảnh mắt: Nhà cung cấp của bạn đặt một loại thuốc nhuộm đặc biệt, an toàn vào mắt của bạn. Thuốc nhuộm này đi qua hệ thống thoát nước mắt của bạn. Nó hiển thị trên X-quang, CT scan, hoặc MRI để giúp bác sỹ nhãn khoa tìm thấy tắc nghẽn.
- Tưới và thăm dò: Tưới sử dụng chất lỏng để làm sạch các ống dẫn nước mắt của bạn. Bác sĩ của bạn có thể đưa một dụng cụ nhỏ qua khóe mắt của bạn để tìm vật cản.
Phương pháp điều trị tắc tuyến lệ
Tắc tuyến lệ điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân gây tắc nghẽn và tuổi của người bị ảnh hưởng. Nếu bạn bị chấn thương mặt tuyến lệ bị tắc, bác sĩ có thể khuyên bạn nên đợi một vài tháng để xem liệu tình trạng có cải thiện khi vết thương của bạn lành lại hay không. Khi hết sưng, các ống dẫn nước mắt của bạn có thể tự bị tắc nghẽn.
Dùng thuốc kháng sinh
Nếu nhiễm trùng mắt gây ra tắc nghẽn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc viên kháng sinh.
Day và xoa bóp mắt
Thông thường, ống dẫn nước mắt bị tắc ở trẻ sơ sinh tự khỏi mà không cần điều trị. Trong vài tháng đầu đời, ống dẫn nước mắt của em bé có thể trưởng thành và thoát khỏi tình trạng tắc nghẽn. Đôi khi, em bé vẫn còn lớp màng mô mỏng vẫn còn sót lại trên lỗ thông ra mũi. Lúc này bạn có thể áp dụng kỹ thuật day ấn mắt từ vùng khóe mắt đền dọc 2 sóng mũi cho bé. Việc xoa bóp này giúp mở mô để nước mắt có thể chảy ra.
Thăm dò và thông ống lệ bằng cách bơm rửa
Đối với người lớn bị hẹp một phần lỗ thủng, bác sĩ có thể làm giãn lỗ thông bằng một đầu dò nhỏ và sau đó bơm rửa (tưới) ống lệ. Đây là một thủ tục đơn giản cho bệnh nhân ngoại trú thường giúp giảm ít nhất là tạm thời.
Đối với trẻ sơ sinh, kỹ thuật này được thực hiện dưới gây mê toàn thân. Bác sĩ mở rộng lỗ thủng bằng một dụng cụ giãn nở đặc biệt và đưa một đầu dò mỏng qua lỗ thủng và vào hệ thống dẫn lưu nước mắt.
Đặt stent hoặc đặt nội khí quản
Thủ tục này thường được thực hiện bằng cách gây mê toàn thân. Một ống mỏng, làm bằng silicone hoặc polyurethane, được luồn qua một hoặc cả hai dấu chấm ở góc mí mắt của bạn. Các ống này sau đó sẽ đi qua hệ thống thoát nước mắt vào mũi của bạn. Một vòng tròn nhỏ của ống sẽ hiển thị trong khóe mắt của bạn và các ống này thường được để trong khoảng ba tháng trước khi chúng được tháo ra. Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm viêm do sự hiện diện của ống.
Bong bóng giãn catheter
Nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc tắc nghẽn trở lại, có thể sử dụng quy trình này. Thuốc này thường có hiệu quả đối với trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi và cũng có thể được sử dụng cho người lớn bị tắc nghẽn một phần. Đầu tiên bệnh nhân được gây mê toàn thân. Sau đó, bác sĩ luồn qua chỗ tắc nghẽn ống lệ trong mũi một ống (ống thông) với một quả bóng xì hơi ở đầu mũi. Thổi phồng và làm xẹp quả bóng bay một vài lần để thông tắc nghẽn.
Nội soi
Với phương pháp này, bác sĩ phẫu thuật của bạn sử dụng một camera siêu nhỏ và các dụng cụ nhỏ khác được đưa qua lỗ mũi vào hệ thống ống dẫn của bạn. Phương pháp này không cần cắt rạch nên không để lại sẹo. Nhưng tỷ lệ thành công không cao bằng các thủ tục bên ngoài.
Sau khi phẫu thuật, bạn sẽ sử dụng thuốc xịt thông mũi và thuốc nhỏ mắt để ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm viêm. Sau sáu đến 12 tuần, bạn sẽ trở lại văn phòng bác sĩ để loại bỏ bất kỳ stent nào được sử dụng để giữ cho kênh mới mở trong quá trình chữa bệnh
Cách phòng ngừa tắc tuyến lệ
Để giảm nguy cơ bị tắc tuyến lệ hãy điều trị kịp thời chứng viêm hoặc nhiễm trùng mắt. Hãy làm theo những lời khuyên sau để tránh nhiễm trùng mắt ngay từ đầu:
- Rửa tay kỹ lưỡng và thường xuyên.
- Cố gắng không dụi mắt.
- Thay bút kẻ mắt và mascara của bạn thường xuyên. Không bao giờ dùng chung những mỹ phẩm này với người khác.
- Nếu bạn đeo kính áp tròng, hãy giữ chúng sạch sẽ theo các khuyến nghị do nhà sản xuất và chuyên gia chăm sóc mắt của bạn cung cấp.
- Thay mỹ phẩm, chẳng hạn như mascara, bút kẻ mắt hoặc phấn mắt, mỗi ba đến sáu tháng.
- Đi khám bác sĩ nếu bạn chảy nước mắt liên tục trong vài ngày hoặc nếu mắt của bạn bị nhiễm trùng nhiều lần hoặc liên tục.
Tắc tuyến lệ hoàn toàn có thể được chữa khỏi và không thể lại di chứng nếu bạn phát hiện và chữa trị kịp thời. Hãy đi khám mắt thường xuyên để có một đôi mắt luôn khỏe mạnh nhé.
