Hoàng điểm được biết đến một phần của võng mạc thuộc phần phía sau của mắt. Nó chỉ khoảng 5mm nhưng lại giữ chức năng vô cùng quan trọng đó là làm thị lực trung tâm, nhận biết màu sắc và cho chúng ta thấy được chi tiết của các hình ảnh. Tại hoàng điểm tập trung rất nhiều các tế bào cảm thụ ánh sáng, chúng giúp tiếp nhận ánh sáng rồi sau đó gửi tín hiệu đến não bộ để não bộ chúng ta xử lý dưới dạng hình ảnh. Những phần còn lại của võng mạc sẽ giúp xử lý thị lực ngoại vi hoặc thị lực hai bên. Biến chứng phù hoàng là một tình trạng bệnh lý nhãn khoa gặp trong một số bệnh lý do chưa điều trị ổn định. Cùng tìm hiểu rõ hơn về biến chứng nào trong bài viết dưới đây:

Nội dung

Phù hoàng điểm là gì

Phù hoàng là tình trạng dịch tích tụ tại hoàng điểm đó các yếu tố khác nhau tác động khiến nó bị dày và phù lên. Điều này khiến cho người bệnh sẽ bị ảnh hưởng đến tầm nhìn, hình ảnh thu được của các vật bị biến dạng. Giai đoạn đầu khi mới mắc bệnh thường diễn tiến âm thầm, không gây đau đớn gì nên người bệnh rất khó phát hiện. Còn khi các triệu chứng đã xuất hiện thì cũng là lúc các mạch máu đã bị rò rỉ. Lúc này họ mới tìm đến gặp bác sĩ và được chẩn đoán ra bệnh.

Phù hoàng là bệnh lý mà tại điểm vàng của mắt xảy ra tình trạng sưng phù gây ảnh hưởng tới thị lực

Các triệu chứng của phù hoàng điểm

Các triệu chứng của phù Hoàng diễn biến từ mức độ nhẹ đến nặng sẽ có:

Ban đầu tầm nhìn sẽ bị mờ, có các hình ảnh giống như gợn sóng.
Màu sắc của sự vật thật sẽ bị nhìn thấy không rõ hoặc thay đổi so với màu gốc.
Các công việc cần sự tỉ mỉ, quan sát kỹ người bệnh sẽ gặp phải khó khăn rất nhiều. Việc đọc sách báo cũng khó.

Khi gặp các biểu hiện bệnh như trên bạn đừng coi thường, hãy đến gặp các sĩ chuyên khoa để được thăm khám và xác định tình trạng thực tế của bản thân. Từ đó có phương pháp điều trị sớm tốt nhất, ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng.

Biến chứng phù hoàng gặp trong những bệnh lý nào

Phù hoàng hay phù hoàng điểm thường không xuất hiện một cách tự nhiên mà là biến chứng của các bệnh lý mạn tính của cơ thể. Các bệnh này diễn tiến một cách âm thầm, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác nhau trong đó có mắt. Cụ thể là

Biến chứng của bệnh tiểu đường

Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, chiếm phần lớn tỷ lệ của những người bị biến chứng phù hoàng. Nếu không duy trì chỉ số đường huyết ở mức hợp lý thì nguy cơ gây bệnh cho cả hai bên mắt. Nặng nhất là dẫn đến mù lòa gây ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống sau này của người bệnh. Đặc biệt có những người đường huyết cao kèm theo bệnh tăng huyết áp, trạng thái sức khỏe không tốt thì càng khiến nguy cơ mù lòa của người bị phù hoàng điểm cao hơn.

Đái tháo đường khiến cho các vi mạch máu phát triển bất thường, có thể gây phù hoàng

Biến chứng sau phẫu thuật mắt

Phù hoàng có thể xảy ra sau một cuộc phẫu thuật mắt về các bệnh lý khác nhau ví dụ như phẫu thuật đục thủy tinh thể, phẫu thuật tăng nhãn áp hoặc phẫu thuật điều trị bệnh võng mặc mắt.

Tỷ lệ bị phù hoàng sau phẫu thuật đục thủy tinh thể thấp sau khoảng vài tuần điều trị. Nhưng nếu một bên bị phù thì bên còn lại cũng có nguy cơ bị như vậy. Tuy nhiên nếu là biến chứng của phẫu thuật mức độ thường nhẹ. Bằng việc sử dụng thuốc nhỏ mắt và thuốc điều trị viêm bệnh sẽ có cải thiện tốt.

Biến chứng sau bệnh lý viêm

Các tình trạng gây viêm có ảnh hưởng đến võng mạc cũng có thể là nguyên nhân gây ra biến chứng phù tại hoàng điểm. Cụ thể là:

Viêm màng bồ đào: đây là bệnh lý viêm tại mắt có thể gây sưng cũng như phá hủy các mô tại mắt. Không chỉ gây bệnh tại màng bồ đào mà còn ảnh hưởng tới cả phần giác mạc, mống mắt, thủy tinh thể, phần thấy kính, thần kinh thị giác , võng mạc và tròng mắt của mắt.
Một số nhiễm trùng và rối loạn hệ miễn dịch cũng có thể dẫn đến biến chứng tại mắt. Một trong số đó phải kể đến tình trạng sưng hoặc phá vỡ mô tại hoàng điểm gây ra phù hoàng. Cụ thể là nhiễm cytomegalovirus, sarcoidosis, võng mạc bị hoại tử, hội chứng Behcet, toxoplasmosis, Eales, hội chứng Vogt-Koyanagi-Harada…

Nguyên nhân gây phù hoàng khác

Phù hoàng không chỉ là biến chứng của các bệnh lý mà còn có nhiều nguyên nhân khác gây ra. Cụ thể là:

Do tuổi tác: Tuổi tác khiến các cơ quan trong cơ thể bị thoái hóa. Trong số đó có thoái hóa điểm vàng. Khi đó các mạch máu đến nuôi dưỡng mắt trong đó có điểm vàng sẽ mất đi sự đàn hồi. Khi có bất thường xảy ra gây ra hiện tượng rò rir dịch vào hoàng điểm làm phù hoàng điểm và xuất hiện bệnh lý.
Tắc nghẽn mạch máu võng mạc: Khi có tình trạng tắc nghẽn mạch máu võng mạc sẽ khiến cho máu chảy ra ngoài. Dịch này rò rỉ vào võng mạc và gây ra phù hoàng điểm. Trường hợp này thường gặp ở những người bị xơ vữa động mạch do tuổi tác hay khi đang mắc các bệnh lý mạn tính là đái tháo đường, tăng huyết áp…

Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng bị biến chứng phù hoàng

Một số người bệnh khi có các yếu tố nguy cơ kể dưới đây sẽ làm tăng khả năng bị biến chứng phù hoàng điểm như chúng ta đang nói ở trên đó là:

Người đang có các rối loạn trao đổi chất.
Mắc các bệnh có liên quan đến mạch máu.
Đang có tình trạng thoái hóa điểm vàng.
Mắc bệnh về di truyền như viêm võng mạc sắc tố.
Hoàng điểm có tình trạng bị co kéo.
Người bệnh đang có khối u tại mắt.
Gặp phải một số chấn thương vùng mắt.
Các nguyên nhân vô căn khác.

Chẩn đoán phù hoàng bằng cách nào

Bài kiểm tra thị lực chẩn đoán phù hoàng

Trong chuyên khoa mắt để chẩn đoán phù hoàng thì các bác sĩ sẽ cho bệnh nhân thực hiện một số bài kiểm tra đặc biệt về thị lực. Đó là các bài như sau:

Kiểm tra thị lực: Sử dụng bảng đo thị lực, bác sĩ sẽ kiểm tra cho người bệnh bằng cách đánh giá thị lực của họ với những dòng chữ nhỏ nhất. Kiểm tra này được thực hiện cho từng mắt. Từ kết quả thu được mà bác sĩ sẽ đưa ra những đánh giá cơ bản về thị lực của người bệnh cũng như xác định xem bệnh nhân này có bị mất thị lực do phù hoàng điểm hay không.
Kiểm tra mắt khi giãn đồng tử: Phương pháp kiểm tra này bác sĩ sẽ quan sát rõ hơn về tình trạng võng mạc. Nó còn cung cấp thêm cả tình trạng của hoàng điểm và giúp cho bác sĩ phát hiện sớm các rò rỉ mạch máu hoặc u nang.

Tiến hành kiểm tra mắt khi giãn đồng tử nhằm đánh giá tình trạng võng mạc, phát hiện sớm sự rò rỉ mạch máu hay khối u trong mắt

Cận lâm sàng chẩn đoán phù điểm vàng

Một số phương pháp cận lâm sàng có ý nghĩa chẩn đoán bệnh lý được áp dụng cho bệnh này đó là:

Chụp mạch huỳnh quang: Khi bị nghi ngờ là phù hoàng điểm thì bác sĩ sẽ có chỉ định chụp động mạch bằng huỳnh quang nhằm chẩn đoán chính xác bệnh và tình trạng bệnh. Người bệnh sẽ được tiêm thuốc cản quang vào cánh tay. Thuốc này được lưu thông trong mạch máu. Nhờ nó mà khi người ta dùng máy chụp lại sẽ ghi được những vị trí mà thuốc cản quang đi qua. Nếu mạch máu bị tắc thì thuốc này không đi qua được. Nó sẽ được hiển thị bằng các khoảng màu tối tại vị trí đó. Bằng cách này chúng ta có thể xác định mức độ tổn thương cũng như phù nề tại hoàng điểm.
Chụp cắt lớp quang học OCT: Bác sĩ dùng một loại ánh sáng đặc biệt giúp nhìn rõ các lớp tế bào bên trong võng mạc và xác định được mức sưng nề tại hoàng điểm. Trong quá trình điều trị và sau điều trị chụp OCT cũng đánh giá được tiến triển và hiệu quả điều trị, theo dõi tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Lưới Amsler: Đây là phương pháp giúp cho bác sĩ kiểm tra về tầm nhìn của người bệnh. Nó nhằm phát hiện những thay đổi dù là nhỏ nhất ở tầm nhìn trung tâm.

Kỹ thuật chụp các lớp quang học OCT chẩn đoán phù hoàng điểm

Các phương pháp điều trị phù hoàng

Trong điều trị phù hoàng thì bác sĩ cần xác định được bệnh lý đang mắc phải dẫn đến biến chứng này. Trước tiên phải điều trị ổn định bệnh lý này. Tức là nếu phù hoàng do đái tháo đường, tăng huyết áp, biến chứng sau bệnh lý viêm thì cần phải ổn định đường huyết, bình ổn huyết áp hoặc điều trị dứt điểm tình trạng viêm nhiễm. Sau đó mới tiếp tục điều trị đến các tổn thương tại võng mạc.

Các phương pháp đó là:

Laser hoàng điểm: Sử dụng nhiệt để bịt kín các tổn thương mạch máu bị rò rỉ ở võng mạc. Cách này hiện nay ít được sử dụng do nó chỉ có tác dụng làm hết phù nhưng không phục hồi thì lực. Hơn nữa còn để lại sẹo võng mạc.
Tiêm Anti-VEGF: Còn gọi là tiêm nội nhãn. Thuốc này sẽ làm ức chế việc tăng sinh tân mạch là một yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu nhằm ngăn cản tình trạng diễn biến phù Hoàng điểm nặng.
Điều trị viêm: Phù do viêm thì sử dụng nhóm thuốc corticoid sẽ đem lại hiệu quả chống viêm cuả các bệnh lý tại mắt. Thuốc có nhiều dạng như nhỏ, uống họăc tiêm. Tiêm thì có tiêm trực tiếp vào mắt họăc cạnh mắt.
Phẫu thuật cắt dịch kính: Nếu phù hoàng là do thủy tinh thể kéo theo điểm vàng hoặc máu bị tích tụ tại thủy tinh thể thì cắt bỏ dịch kính sẽ làm cải thiện tình trạng phù này rất tốt. Phẫu thuật này khá đơn giản, thường được thực hiện ngoại trú nên người bệnh có thể đi về trong ngày mà không cần phải nằm viện.

>>>Xem thêm

Lời khuyên của chuyên gia

Không chỉ kiểm soát ổn định các yếu tố nguy cơ mà chúng ta còn phải chủ động phòng bệnh bằng các cách sau:

Tăng cường tập luyện thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe.
Có chế độ dinh dưỡng hợp lý, tích cực bổ sung các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe đôi mắt.
Không hút thuốc lá.
Khám mắt định kỳ nhất là đối với những người nằm trong nhóm đối tượng có nguy cơ cao.

Trên đây là các dấu hiệu, phương pháp chẩn đoán và điều trị biến chứng phù hoàng. Để được tư vấn và thăm khám cụ thể về tình trạng bệnh lý hãy liên hệ với bệnh viện mắt Việt Nhật – bệnh viện nhãn khoa top đầu hiện nay ở nước ta để hiểu rõ hơn:

Địa chỉ: Số 122, Triệu Việt Vương, P. Nguyễn Du – Q. Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội
Điện thoại: 024 3974 3636 – Hotline/Zalo: 0985 670 637